"Bezsenność" - Monika Siuda [Recenzja 86.]

Witajcie Moi Drodzy!

Wiecie, co jest najgorsze w życiu książkoholika? Zawieść się na książce, od której oczekiwało się bardzo dużo. Gdy magazyn „POCISK” zaproponował mi zrecenzowanie pierwszej powieści w nowej serii kryminałów, bardzo się ucieszyłem – magazyn lubię i regularnie go czytam. Dla mnie „POCISK” to już marka – świetne, dobrze opracowane artykuły i wywiady, interesujące wiadomości z zakresu kryminalistyki, mroczne, intrygujące opowiadania kryminalne pisane przez najlepszych polskich autorów kryminałów. Dlatego z radością spoglądałem w stronę „Bezsenności” Moniki Siudy, pewien, że co jak co, ale „POCISK” nie podpisałby się pod żadnym książkowym „bublem”. A potem zacząłem czytać… i to był, niestety, błąd, bo wolałbym pozostać w błogiej nieświadomości…

Lidia, bogata właścicielka antykwariatu, cierpi na bezsenność – co noc męczy ją koszmar, od którego nie może się uwolnić. Jej poznana przez Internet przyjaciółka umawia Lidię na wizytę u terapeuty, z nadzieją, że to pomoże rozwiązać problem. Tymczasem na ulicy zaczepia kobietę obcy mężczyzna, twierdząc, że jest jej bratem. Niestety nie ma szansy wyjaśnić, o co dokładnie mu chodzi, bo zostaje zastrzelony… Z tym wątkiem splata się także historia dwóch policjantów, którzy zafascynowani starymi sprawami kryminalnymi zaczynają szperać w policyjnym archiwum. To, co tam odnajdą, zmieni nie tylko ich życie… Brzmi ciekawie? Niestety, na tym się kończy.

Nawet nie wiem, od czego zacząć. Może od bardzo słabego języka, bo on pierwszy rzuca się w oczy. Koszmarnie drętwe dialogi. Mnóstwo niezręczności, błędów stylistycznych, składniowych i każdych innych. Jeśli mam być zupełnie szczery, to ta książka właściwie nadaje się do przepisania przez kogoś, kto sprawnie posługuje się (literackim!) językiem polskim. Ja wiem, że nie jest to rola redaktora i korektora, bo oni mają wspomóc autora i wygładzić przesłany przez niego tekst, ewentualnie służyć radą, a nie przepisywać książkę, ale ten tekst redakcji chyba nie widział. Błędy ortograficzne i literówki (w ilości znacznie przekraczającej dozwoloną), braki myślników dialogowych… jednym słowem tragedia. Chwilami zapis wręcz utrudnia czytanie, a to już jest niedopuszczalne. W dziesiątkach książek które czytam, prawie nie spotykam już czegoś takiego – a jednak jeszcze się zdarza, jak widać.

Autorka zdaje się nie mieć kompletnie wyczucia językowego i literackiego, sceny buduje jak w opowiadaniu do szkolnej gazetki, do znudzenia powtarza w kółko te same zdania (oszczędzę Wam przykładów, bo nie chcę być okrutny, a poza tym… nawet nie wiedziałbym, na co się zdecydować), a sytuacjom opisanych na kartach powieści daleko do realizmu. Z niedowierzaniem sprawdziłem, że „Bezsenność” jest piątą książką Moniki Siudy – mam nadzieję, że to jednorazowa wpadka, bo jeśli nie, zastanawiam się, kto i dlaczego wydał poprzednie? I wiecie co wam powiem? To przykre, bo mamy w Polsce tak wspaniałych pisarzy kryminałów. Sami wiecie i byliście świadkami tego, jak musiałem odszczekać wszystko, co mówiłem o polskich autorach. I nie chodzi mi tylko o tych już bardzo znanych, nawet na świecie – Krajewskim, Bondzie, Miłoszewskim czy Mrozie. Mamy naprawdę rewelacyjnych debiutantów, na przykład Roberta Małeckiego („Najgorsze dopiero nadejdzie”) czy Małgorzatę Łatkę („Kamfora”), żeby daleko nie szukać, i wielu innych uznanych twórców: Joannę Jodełkę, Joannę Opiat-Bojarską, Marcina Wrońskiego, Katarzynę Puzyńską. Skąd decyzja, żeby wydać „Bezsenność”? Nie rozumiem.

W końcu coś, co bardzo mnie, jako człowieka związanego z psychologią, zabolało: wątek psychologiczny właśnie, który zawiera karygodne błędy i przekłamania. Jestem niemal w stu procentach pewien, że żaden specjalista nie konsultował tego tekstu. Jeżeli Autorka rzeczywiście, jak zostało zapisane na skrzydełku, choć odrobinę interesuje się psychologią, powinna wiedzieć, że żaden szanujący się psychoterapeuta (a zwłaszcza „jeden z najlepszych na uczelni”), n i g d y  nie zachowywałby się tak jak Waldemar Kurak. W ostatniej chwili odwołuje wizyty z pacjentami, żeby spotkać się z Lidią (nie, nie dzieje się nic, co wymaga nagłej interwencji), pozwala jej przyjaciółce uczestniczyć, i to aktywnie, w seansach i całym procesie „leczenia” (celowo biorę ten wyraz w cudzysłów, bo w tym przypadku trudno mówić o prawdziwym leczeniu), zachowuje się skrajnie niezgodnie z kodeksem etycznym psychologa, a już ten pastisz seansu hipnozy, który proponuje Lidii, mimo że, jak sam jej przyznaje (sic!) nie ma odpowiedniej wiedzy, woła o pomstę do nieba. Jak ludzie mają ufać psychologom, jeżeli ci wciąż w ten sposób są przedstawiani w literaturze? Nie wierzcie w zapisane w „Bezsenności” bzdury i pamiętajcie, że psycholog oferuje realną pomoc, a wizyta u niego to nie zabawa, jak mogłoby się wydawać po lekturze tej książki.

Myślę, że tyle wystarczy... Jest mi przykro, jestem rozżalony i zły, bo sami dobrze wiecie, że zawsze staram się w książce znaleźć dobre strony. Niestety w tym przypadku to się nie udało. W miarę interesujący pomysł zginął zgnieciony wykonaniem i brakiem warsztatu. Byłbym skrajnie niewiarygodny, gdybym polecał Wam tę… tę książkę. „Bezsenność” niestety jest dowodem, że chyba jednak nie warto wydawać książek wszystkim, którzy uważają, że mogą coś napisać – dziś, gdy mamy dostęp do tak wielu powieści, kluczem do sukcesu jest dobra selekcja i rzetelne opracowanie. W obliczu zalewu rewelacyjnych powieści kryminalnych niestety nie warto nawet patrzeć w stronę „Bezsenności” – poczytajcie kryminały, którymi Polska już teraz słynie, ale te dobre, które dostarczą mocnych wrażeń, mnóstwa emocji, świetnych historii… I tak jak, jeszcze raz to podkreślę, magazyn „POCISK” bardzo lubię, i na pewno nie przestanę go czytać, tak jeżeli w serii „Literatura z POCISKIEM” będą pojawiać się takie powieści jak „Bezsenność”, to szkoda mi tracić na nie czas. Za dużo jest dobrych książek na rynku. :)

Mimo wszystko dziękuje „POCISKOWI” za egzemplarz do recenzji, a Wam za czas poświęcony na czytanie tej notki.

Do usłyszenia już niebawem!